Với chỉ số chất lượng và năng lực cạnh tranh hậu cần (Logistic) năm 2012 chỉ đứng ở thứ hạng 82, tụt 31 bậc so với năm 2010 theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam đang gặp phải “rào cản” không nhỏ trong thúc đẩy thương mại.
Ảnh minh họa, nguồn internet.
Vì vậy, ưu tiên đầu tư cho hạ tầng thương mại và dịch vụ hậu cần (logistic) sẽ là một trong những trụ cột quan trọng để tạo thuận lợi cho thương mại và hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng bền vững trong môi trường cạnh tranh toàn cầu. Xem Tại sao lại cần dịch vụ khai thuê hải quan
“Hàng rào thuế quan” với thương mại
Theo kết quả nghiên cứu mới nhất được WB công bố tại Hội thảo tham vấn về thúc đẩy thương mại, tạo lập giá trị và tăng năng lực cạnh tranh ngày 18-12 vừa qua tại Hà Nội, những quốc gia có chất lượng cơ sở hạ tầng và dịch vụ hậu cần tốt có thể giúp GDP tăng thêm 1%. Tương tự như vậy, giảm 10% chi phí hậu cần sẽ giúp tiết kiệm các nguồn tài nguyên với giá trị bằng 2% GDP.
Tại Việt Nam, số liệu của Tổng cục Thống kê từ năm 1997-2011 cho thấy, mặc dù khối lượng vận tải đã tăng trung bình 12,1%/năm, thương mại tăng 18%/năm nhưng đầu tư vào cơ sở hạ tầng và dịch vụ cơ sở hạ tầng giao thông lại không có mức tăng trưởng. Thậm chí, trong các năm 2004, 2005, 2006, 2010 và 2011, tăng trưởng đầu tư vào lĩnh vực này còn ở mức âm.
Vì vậy, hệ lụy không mong muốn là cơ sở hạ tầng thương mại và dịch vụ hậu cần của Việt Nam yếu kém, khiến Việt Nam bị xếp hạng sau nhiều đối thủ cạnh tranh trong khu vực về thời gian, chi phí và độ tin cậy – chuyên gia kinh tế cấp cao của WB Phạm Minh Đức nhấn mạnh.
Những hạn chế chủ yếu về cơ sở hạ tầng và dịch vụ cơ sở hạ tầng giao thông vận tải đang bộc lộ rõ như: Chi phí vận tải cao, khả năng tiếp cận đến các cảng còn kém, kho containner nội địa (ICD) không đủ, nhận thức về hậu cần còn yếu, các nhà khai thác dịch vụ hậu cần, kho bãi, dịch vụ vận tải đường bộ và vận tải hàng hóa tụt hậu hơn tiêu chuẩn toàn cầu.
Ưu tiên đầu tư vào lĩnh vực logistic
Xuất khẩu của Việt Nam dự báo sẽ tăng gấp 3 lần vào năm 2020 nên ưu tiên đầu tư để cải thiện và nâng cao chất lượng hạ tầng thương mại, dịch vụ hậu cần chính là yêu cầu cấp thiết để Việt Nam có thể thực hiện mục tiêu tăng trưởng dựa trên xuất khẩu – chuyên gia kinh tế Phạm Minh Đức chỉ rõ.
Tuy nhiên, lĩnh vực đầu tư này “ngốn” rất nhiều tiền của trong khi tiềm lực tài chính của Việt Nam lại bị hạn chế bởi quá phụ thuộc vào đầu tư công, vốn đã được minh chứng là “vượt khả năng chi trả, không hiệu quả và do đó không bền vững” (báo cáo phát triển Việt Nam năm 2012).
Thêm vào đó, cứu cánh hiệu quả với nhiều nước trong khu vực và thế giới để huy động vốn đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông là hình thức hợp tác công tư-PPP lại đang gặp khó khăn trong triển khai tại Việt Nam do vẫn tồn tại những bất đồng trong việc phân chia lợi ích và rủi ro giữa nhà nước và nhà đầu tư. Vì vậy, trong điều kiện hiện nay, Chính phủ Việt Nam cần ban hành các cơ chế cụ thể để hình thức PPP có thể phát huy hiệu quả, giúp Việt Nam huy động được các nguồn tài chính ngoài ngân sách nhà nước, đại diện WB nhấn mạnh.
Đưa ra những khuyến nghị để nâng cao hiệu quả dịch vụ logistics tại Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương Lương Văn Tự cho rằng chất lượng dịch vụ logistic của Việt Nam không phát triển được do quá manh mún bởi hiện có tới hàng nghìn doanh nghiệp làm dịch vụ hậu cần vận tải, thậm chí có cả các doanh nghiệp không có kinh nghiệm lẫn năng lực tài chính.
Sự kết nối giữa các đầu mối giao thông đường bộ, đường biển, đường sắt, hàng không yếu kém mà cảng nước sâu Cái Mép (Bà Rịa Vũng Tàu) là minh họa cụ thể nhất khi xe container đến cảng nước sâu Cái Mép chỉ đưa hàng hóa vào nhưng không có hàng ra. Trong khi đó, nhiều khu công nghiệp lại được đầu tư dàn trải, không nằm ở các đầu mối giao thông.
Để giải quyết vấn đề này, bên cạnh việc sớm tái cơ cấu lĩnh vực dịch vụ vận tải kho vận, giải pháp quy hoạch lại vị trí các khu công nghiệp gần các đầu mối giao thông, tạo thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa trong xuất khẩu – ông Tự gợi ý.
(Nguồn: internet)
